Het nieuwjaarscadeau van journalisten voor Nederland
Portretten van bouwers en pioniers
Een radicale optimist
door Laura Schalkwijk
Met Mark Rutte wil ze graag een hartig woordje spreken. Zijn vrijwel vrouwloze kabinet staat symbool voor de emancipatie in het Nederland van 2011, vindt de nieuwe VN-vrouwenvertegenwoordiger Kirsten van den Hul. Maar ook de werkweigerende vrouw krijgt een waarschuwing. “Teren op de inkomsten van je man is een beangstigende vanzelfsprekendheid geworden.”
Ja, ze is een feministe. Maar ze scheert haar oksels wel en draagt een beha. Kirsten van den Hul (34), tenger postuur met een kortgeknipt, blond koppie, slaat met een vuist op de tafel in haar Amsterdamse appartementje. Het is een ambitieuze vuist. Later zal ze zeggen: “Ik wil burgemeester van Amsterdam worden. En daarna premier.”Tot nu toe behoort deze Van den Hul tot de massa der Onbekende Nederlanders, maar daarin gaat snel verandering komen: de Nederlandse Vrouwenraad heeft haar gekozen tot VN-vrouwenvertegenwoordiger van 2011. Haar missie: de emancipatie in Nederland een flinke duw in de rug geven. Eind dit jaar komt ze met oplossingen die ze aan de VN zal presenteren tijdens de Algemene Vergadering in New York. Een eer, vindt ze haar benoeming in deze functie, die ’s lands eerste vrouwelijke minister Marga Klompé al eens vervulde in 1947.
Glazen plafond
Van den Hul bladert door wat statistieken en zucht. “We staan er slecht voor. Zie ons kabinet met slechts drie vrouwen: symbolisch voor de emancipatie in ons land. Wist je dat we het nog slechter doen dan de Filippijnen en Sri Lanka? Ik strijd voor gelijke rechten. Niet vanuit boosheid, maar vanuit de volle overtuiging dat iedereen er baat bij heeft.”
Feministe Van den Hul is allerminst een mannenhater. “We zijn niet beter, we zijn gelijkwaardig aan mannen. Maar dat glazen plafond, hè? Dat bestaat echt. Die witte mannen, zoals ik ze noem, kunnen er weinig aan doen. Uit onderzoek blijkt dat ze onbewust iemand kiezen die op hen lijkt. Met als gevolg dat er weer een witte man op een toppositie terechtkomt. Neem het aantal hoogleraren. De afgelopen twee decennia studeren er meer meisjes af dan jongens. En nog altijd is maar tien procent van de hoogleraren vrouw.” Ze somt andere sombere percentages op. Het aandeel vrouwelijke topambtenaren: 18 procent; vrouwelijke burgemeesters: 19 procent; vrouwelijke raadsleden: 26 procent.
Op de internationale emancipatieladder mogen we dan niet bepaald bovenaan staan, kampioen deeltijdbanen zijn we wel. Maar ja, is dat niet uit eigen, vrije wil? En ‘we’ willen toch niet per definitie ambitieus zijn? Van den Hul knikt. “Veel vrouwen stellen hun gezin voorop. Ik wil niet de keuzevrijheid aantasten, maar ik vraag die vrouwen wel: denk nog eens na, is dit de beste keuze? Een derde van de Nederlandse vrouwen is financieel afhankelijk. Dat betekent dat ze na een echtscheiding niet op eigen benen kunnen staan. Het is een vanzelfsprekendheid geworden dat vrouwen liever met vriendinnen op het terras een roseetje drinken, terwijl hun man het geld binnenbrengt. Daar maak ik me zorgen over.”
The Change Agent
Van den Hul groeide op met haar alleenstaande moeder op het Overijsselse platteland, in een dorpje dat grossierde in huisvrouwen. “Mijn moeder werkte en zorgde voor mij. Ik zag hoe zwaar het was voor haar om dat te combineren. Denk niet dat daar kinderopvang was. Ze moest vechten. Zij is mijn inspiratiebron.”
Een slechte jeugd heeft ze allerminst gehad. Ze slaagde voor het gymnasium, deed Oost-Europese studies aan de universiteit, leerde Russisch en Arabisch, en spreekt nog vijf vreemde talen vloeiend. Vandaag de dag noemt ze zich The Change Agent, iemand die zaken in positieve zin probeert te veranderen. Of dat nu voor een bedrijf als Nike is of voor een stichting die huiselijk geweld tegengaat. “Ik beperk me niet graag, ik pak alles aan. ‘Ja, maar’ komt niet in mijn woordenboek voor.” Ze greep dan ook meteen haar kans toen een vriendin haar wees op de vacature van VN-vrouwenvertegenwoordiger. Ze solliciteerde direct.
Kirsten neemt een slok thee. “Weet je, jarenlang dacht ik: het komt vanzelf wel goed met die gelijkheid. Ik geloofde niet in quota. Dat was misschien naïef. Nu ben ik het met Neelie Kroes eens. Als het niet vanzelf gaat, dan moeten we bedrijven maar verplichten om meer vrouwen aan te trekken. Maar ik vertegenwoordig dit jaar álle vrouwen. Ik ga met zo veel mogelijk mensen in gesprek: migrantenvrouwen, uitzendbureaus, het bedrijfsleven, de politiek.”
Gemengd team
“Met Mark Rutte wil ik ook weleens een hartig woordje spreken. Drie vrouwen, kom op zeg! En dan zegt-ie glashard voor de camera dat hij heeft gekozen voor kwaliteit. Weet je uit hoeveel onderzoeken blijkt dat een gemengd team van mannen en vrouwen beter presteert?”
In haar ideale wereld is gelijkheid niet alleen optimaal als het gaat over geslacht. “Andere groepen worden ook nog steeds buitengesloten, of het nu gaat om kleur of om mensen met een handicap.”
Maar een ideale wereld is vaak niet de echte wereld. Ze wil werkweigerende vrouwen aanspreken. En die witte man die gelijkheid en positieve discriminatie verafschuwt. En de politiek die in deze tijden van bezuinigingen juist niet zou moeten beknibbelen op zaken als kinderopvang.
Hoe ze haar kansen inschat? “Ik ben een radicale optimist. Mijn motto: laten we realistisch zijn, laten we het onmogelijke eisen.”
Foto: Marco Okhuizen
Laatste reacties (8)
In Dwars lees ik dat Joop den Uyl een veurbeeld is aan de Kirsten.
Zij spreekt nog 5 talen.
Welke zijn dat?
Zij spreekt nog 5 talen.
Welke zijn dat?
In het AD van 12 juli jl. stond een artikel van Kirsten van den Hul met een verhaal over meer vrouwen moeder worden. Helaas, heb ik dat artikel in een eerdere AD moeten missen. Is het mogelijk dat naar mij toe te mailen? Ik ben nl. met een werkstuk bezig over zwanger worden door de eeuwen heen.
Dit is alleen bestemd voor Kirsten vd Hul. Of iemand anders van het AD... haagscheblof@hotmail.com.
Bedankt, Frans
Dit is alleen bestemd voor Kirsten vd Hul. Of iemand anders van het AD... haagscheblof@hotmail.com.
Bedankt, Frans
Je zou ook kunnen stellen dat babbel-artikelen als hierboven aantonen dat het feminisme mislukt is. Want als dit de voorhoede van het feminisme moet zijn.........
Ronkende en ranzige cliché's over vrouwen, feminisme, keuzes en de geschiedenis. Als deze juffrouw vrouwen wil vertegenwoordigen dan doet ze er goed aan iets te leren over de moeizame weg die vrouwen zijn gegaan. Het dedain waarmee ze over vrouwen heen gaat en haar gebrekkige kennis over de geschiedenis van de bevrijdingsstrijd zijn genant.
Zowel voor van den Hul als voor Schalkwijk telt dat wie onnozele vragen stelt/beantwoordt over beha's en beharing, zichzelf diskwalificeert voor een gesprek over feminisme. Feminisme is bovendien meer dan een economisch verhaal en een egotrip.
Het tekent de tijd dat dit verhaal de krant heeft gehaald. Als dit in sommige vrouwen reden tot optimisme is, dan vraag ik me af of het kritische denken in de MSM geheel heeft afgedaan.
Zowel voor van den Hul als voor Schalkwijk telt dat wie onnozele vragen stelt/beantwoordt over beha's en beharing, zichzelf diskwalificeert voor een gesprek over feminisme. Feminisme is bovendien meer dan een economisch verhaal en een egotrip.
Het tekent de tijd dat dit verhaal de krant heeft gehaald. Als dit in sommige vrouwen reden tot optimisme is, dan vraag ik me af of het kritische denken in de MSM geheel heeft afgedaan.
Ja, ook ik vraag me af wat deze vrouw een HELD maakt? Dan zitten we in Nederland met heel veel helden. Dit gedachtengoed is niet een alleenrecht van haar. Maar ik ben het ook met dhr. Degenhart eens dat gelijkheid en gelijkwaardigheid verschillende dingen zijn. Een zwerver is gelijkwaardig aan de Koningin, maar niet gelijk!
Ik wil graag grotere heldendaden lezen op deze site...
Ik heb een van de grootste heldinnen aangedragen die ik in mijn leven ken, tot nu toe geen bericht over haar, ik houd hoop!
Ik wil graag grotere heldendaden lezen op deze site...
Ik heb een van de grootste heldinnen aangedragen die ik in mijn leven ken, tot nu toe geen bericht over haar, ik houd hoop!
Altijd weer hetzelfde gezeur en altijd weer van mensen die denken progressief te zijn terwijl zich stevig verschanst houden in het verleden. En ja, een mooi baantje, dat wil toch iedereen? Waarom is het progressief als een vrouw dat wil en achterlijk als een man dat wil?
Ik heb gevaren. Op de Koopvaardij. Vrachtschepen. Het laden en lossen van deze schepen werd niet door de bemanning gedaan maar door bootwerkers. Voor de introductie van de container was dat heel zwaar lichamelijk werk. Bootwerkers waren dan ook bijna altijd mannen, maar niet overal. In Finland b.v. waren in de oorlog tegen toen nog de Sovjet-Unie zoveel mannen gesneuveld dat veel van dit werk door vrouwen moest worden gedaan. Er was geen andere keus. Ook in sommige Japanse havens werd dit werk om dezelfde reden (een overmaat aan omgekomen mannen in de oorlog) vaak door vrouwen gedaan. Later zag je dat, naarmate de bevolkingsopbouw zich herstelde, dit werk weer door de mannen werd overgenomen. Dat vond iedereen terecht. Geen protesten. Ook aan boord hetzelfde beeld. Toen het werk op de schepen nog veel lichaamskracht vereiste, zag je geen vrouwen aan boord. Maar nu dat anders is, zie je kom je wel vrouwelijke bemanningsleden tegen. In het Israëlische leger hebben ze de meeste ervaring met vrouwen op de plaatsen van mannen. Vanwege de kleine omvang van de bevolking en de grote gevaren waarin het land verkeert, moeten ook alle vrouwen het leger in. Daar leren ze alles wat de mannen ook leren, dus ook met wapens omgaan. Alleen is het vrouwen streng verboden zich in de vuurlijn te begeven. Ze komen zonder pardon voor de Krijgsraad (die hebben ze daar nog) als ze daar toch worden aangetroffen, ook als het per ongeluk was. En de straffen zijn niet mis. En echt waar, dat heeft een goede reden. Ik denk dat we op dit gebied geen stap verder komen als we maar naar elkaar blijven roepen. Mannen en vrouwen zijn niet gelijk (gelukkig niet), maar wel gelijkwaardig. En gelijkwaardigheid is niet dat je iedereen hetzelfde geeft, maar iedereen het zijne. Mag ook het hare zijn, hoewel die laatste toevoeging eigenlijk overbodig is. Zolang we dat niet leren en in praktijk brengen, zolang blijven we tegen elkaar aanroepen zonder ook maar een stap verder te komen.
Ik heb gevaren. Op de Koopvaardij. Vrachtschepen. Het laden en lossen van deze schepen werd niet door de bemanning gedaan maar door bootwerkers. Voor de introductie van de container was dat heel zwaar lichamelijk werk. Bootwerkers waren dan ook bijna altijd mannen, maar niet overal. In Finland b.v. waren in de oorlog tegen toen nog de Sovjet-Unie zoveel mannen gesneuveld dat veel van dit werk door vrouwen moest worden gedaan. Er was geen andere keus. Ook in sommige Japanse havens werd dit werk om dezelfde reden (een overmaat aan omgekomen mannen in de oorlog) vaak door vrouwen gedaan. Later zag je dat, naarmate de bevolkingsopbouw zich herstelde, dit werk weer door de mannen werd overgenomen. Dat vond iedereen terecht. Geen protesten. Ook aan boord hetzelfde beeld. Toen het werk op de schepen nog veel lichaamskracht vereiste, zag je geen vrouwen aan boord. Maar nu dat anders is, zie je kom je wel vrouwelijke bemanningsleden tegen. In het Israëlische leger hebben ze de meeste ervaring met vrouwen op de plaatsen van mannen. Vanwege de kleine omvang van de bevolking en de grote gevaren waarin het land verkeert, moeten ook alle vrouwen het leger in. Daar leren ze alles wat de mannen ook leren, dus ook met wapens omgaan. Alleen is het vrouwen streng verboden zich in de vuurlijn te begeven. Ze komen zonder pardon voor de Krijgsraad (die hebben ze daar nog) als ze daar toch worden aangetroffen, ook als het per ongeluk was. En de straffen zijn niet mis. En echt waar, dat heeft een goede reden. Ik denk dat we op dit gebied geen stap verder komen als we maar naar elkaar blijven roepen. Mannen en vrouwen zijn niet gelijk (gelukkig niet), maar wel gelijkwaardig. En gelijkwaardigheid is niet dat je iedereen hetzelfde geeft, maar iedereen het zijne. Mag ook het hare zijn, hoewel die laatste toevoeging eigenlijk overbodig is. Zolang we dat niet leren en in praktijk brengen, zolang blijven we tegen elkaar aanroepen zonder ook maar een stap verder te komen.
Leuke vrouw, maar waarom is zij nu een heldin? Omdat ze zo'n prettige baan heeft? Gezegend is met een talenknobbel? Omdat ze haar oksels scheert?
Je moet eerst waterdrager zijn voordat je kans maakt de race te winnen. Mark Rutte heeft water gedragen maar daardoor wordt zijn keuze jammer genoeg beperkt, meet de vrouwelijke waterdragers en je kent de toekomstige premier.
Waar
Wie
Laura Schalkwijk
Laura Schalkwijk (31) werkt sinds 2005 bij het AD, momenteel als algemeen verslaggeefster en schrijft over alle onderwerpen. Ze woont in Rotterdam, bokst en hardloopt, leest regelmatig een boek, eet graag met familie en vrienden. Houdt van haar stad, maar ook van Frankrijk, Portugal en Italië.Waarom
"Journalisten lijken vaak vooral cynisch. We zouden alleen maar het slechtste willen denken om verhalen te scoren. Natuurlijk moeten we onze ogen niet sluiten voor leed. Natuurlijk moeten we problemen aan de kaak willen stellen. Maar we mogen ook sprankjes hoop eruit lichten.Met regelmaat hoor ik om me heen: er staat alleen maar ellende in de krant. Gelukkig schuwt mijn werkgever, AD, het optimisme niet. Tijdens een vergadering valt dagelijks de vraag: wie heeft een positief verhaal? Daar sta ik helemaal achter. Laatst heb ik samen met een collega een Marokkaanse moeder uit een Goudse probleemwijk geïnterviewd. Zij wist uit alle macht haar kinderen van de straat te houden. Haar kinderen horen niet bij de hangjongeren, worden soms gepest, maar ze gaan naar school en hebben een zonnige toekomst. Deze moeder is een vechter, haar gezin is een sprankje hoop.
Toen vlak daarna het verzoek kwam om mee te doen aan One11, heb ik geen moment getwijfeld. Je kunt wel klagen, maar heb je ook een oplossing? Wil je er zelf ook wat aan doen? Mijn verhaal gaat over Kirsten van den Hul, zo’n strijdvaardige en ambitieuze vrouw die nooit zal zeggen: Ja, maar..."