Het nieuwjaarscadeau van journalisten voor Nederland
Portretten van bouwers en pioniers
Burgemeester met schone handen
door Pauline Valkenet
In Camigliano, vlak bij Napels, slingert niet één zak vuilnis op straat, dankzij Vincenzo Cenname. Deze burgemeester werd onlangs ontslagen door de regering Berlusconi, maar blijft een held in zijn dorp. 'Ik heb niet meer dan mijn plicht gedaan.'
“Buongiorno, burgemeester, hoe gaat het?” De twee vuilnisophalers die ’s ochtends vroeg in de kleine witte vrachtwagen door het dorp Camigliano rijden, groeten Vincenzo Cenname hartelijk. Cenname komt even kijken hoe het gaat met het ophalen van het organische afval, de groente- en fruitresten. De dorpelingen hebben dat afval keurig netjes in plastic zakjes aan de knop van hun voordeur gehangen. In Camigliano wordt veel huisvuil gescheiden opgehaald. Papier, glas, plastic, aluminium, frituurvet, karton, het wordt allemaal gerecycled. Ook lege batterijen en medicijnen die over hun houdbaarheidsdatum heen zijn, belanden niet op een vuilnisstortplaats. “Alles in orde? Geen problemen?” informeert Cenname. De vuilnisophalers schudden van nee, en Cenname gaat ervandoor. “Tot ziens, burgemeester.”Camigliano ligt vijftig kilometer ten noorden van Napels en is voor deze contreien ongekend schoon: er slingert niet één zak vuilnis rond op straat. Voor de 1900 inwoners is Vincenzo Cenname (38) hun burgervader. Ook al is hij dat al een paar maanden niet meer. Want Cenname, burgemeester van een dorp in een regio die bijna stikt onder de bergen vuilnis, is uit zijn functie gezet.
Vuilniscrisis
Cenname had het ophalen en verwerken van afval tot in de puntjes geregeld en wilde niet dat een provinciaal consortium die taak zou overnemen. Dat was tegen het zere been van de regering van Silvio Berlusconi. Die worstelt met een buitengewoon hardnekkige vuilniscrisis in Campanië, en had begin dit jaar wettelijk bepaald dat de vijf provincies van de Zuid-Italiaanse regio voor de vuilniscyclus moesten gaan zorgen.
Cenname vond dat een onbegrijpelijk en slecht regeringsbesluit. “Het was zonneklaar dat de regering met een recept voor een ramp was gekomen”, vertelt hij. “Het provinciale consortium zou ons afval nooit zo goedkoop en goed gescheiden ophalen als wij doen. Consortia willen in deze streken werken met verbrandingsovens. Daar willen ze zo veel mogelijk vuilnis ingooien. Recyclen is voor hen niet voordelig.”
Cenname is een man die zijn eigen plan trekt: hij weigerde mee te werken en zich naar de wet te voegen. Waarop de provinciale prefect deed wat hem te doen stond: hij adviseerde de minister van Binnenlandse Zaken in Rome om de burgerlijk ongehoorzame Cenname af te zetten en het gemeentebestuur van Camigliano te ontbinden. De minister luisterde naar zijn prefect, en het besluit werd op 3 augustus door president Giorgio Napolitano officieel bekrachtigd.
Milieubewust
“Toen de regering in januari met die wet kwam, dacht ik: ze zijn gek geworden!” zegt Vincenzo Cenname achter een cappuccino in het rumoerige dorpscafé. Buiten zitten oude mannen te kaarten, binnen lezen jongens de sportkranten. Cenname (klemtoon op de eerste e) is een energieke man, met blauwe ogen in een lachend gezicht. Als jongen al bekommerde hij zich om het milieu: hij haalde in het dorp als vrijwilliger oud papier op. In 2002 werd hij met de onafhankelijke Lijst voor Camigliano verkozen tot locoburgemeester.
“Milieubewust besturen was een droom van me. In Noord-Italië had ik dorpen gezien die schoon en milieuvriendelijk waren. Datzelfde wilde ik in mijn geboorteplaats verwezenlijken. Ik op het kerkhof heb led-verlichting aangebracht. Ik heb katoenen luiers uitgedeeld aan kersverse moeders, en compostbakken aan mensen die zelf compost willen maken. En ik heb het gescheiden ophalen van huisvuil geregeld.”
Hoe kan het dat iemand een plaats brandschoon weet te houden, terwijl zo veel andere gemeenten in Campanië absoluut niet weten waar ze hun afval moeten laten? “Weet je, het is puur een kwestie van willen”, zegt Cenname. “Zo moeilijk is het echt niet om de vuilnisverwerking goed te regelen.” De cijfers geven hem gelijk: werd in 2006 10 procent van het afval in Camigliano gerecycled, nu is dat 60 procent. Dat is ver boven het Italiaanse gemiddelde van 23 procent; Campanië zit daar met zo’n 13 procent nog onder.
Maffiabanden
In 2007 werd de populaire Cenname met 70 procent van de stemmen tot burgemeester gekozen. “Wij hebben het gescheiden ophalen efficiënt geregeld. In Campanië is er geen compostinstallatie en dus gaat ons organische afval naar een installatie in Bari, driehonderd kilometer hiervandaan. Duur? Welnee. In Camigliano bedraagt de jaarlijkse vuilnisbelasting per persoon negentig euro. In de ons omringende gemeenten is dat 130 euro, en daar liggen hopen vuilnis op straat. Geen haar op mijn hoofd die er aan dacht om een provinciaal consortium de boel over te laten nemen. Die consortia hebben een verleden van maffiabanden, inefficiëntie en vriendjespolitiek. De dienstverlening zou erop achteruitgaan en de prijzen zouden stijgen. Dat zou niet in het belang van de dorpelingen zijn.”
De afgezette burgemeester erkent dat burgemeesters niet zomaar de wetten uit Rome naast zich neer kunnen leggen. Maar hij heeft geen bedenkingen over zijn ongehoorzaamheid. “Onze grondwet zegt dat ik me als burgemeester moet inspannen voor de burgers, dat ik hún belang moet dienen. Italiaanse politici vergeten dat veel te vaak, daarom is Italië er zo beroerd aan toe.” Hij neemt nog een slokje van zijn cappuccino. “De wet is niet altijd per se in het belang van de burgers. In dit geval kon ik echt niet meegaan in die overheveling naar een provinciaal consortium. Dat was zo duidelijk een verkeerde beslissing. En dus werkte ik daar niet aan mee, dat moet kunnen. We leven hier toch in een democratie?”
De dorpsbewoners stonden en staan vierkant achter Cenname. Ze zijn twee keer met honderden tegelijk het dorpsplein opgegaan om te protesteren tegen het Romeinse besluit, en om de terugkeer van hun burgemeester te eisen. Tevergeefs. Ook buiten Camigliano hebben ze respect voor de eigenzinnige en daadkrachtige Cenname. Hij wordt uitgenodigd in politieke talkshows op televisie en er worden allerlei milieupremies aan hem toegekend. De bekende onderzoeksjournaliste Milena Gabanelli zond een lange reportage in haar programma Report over hem uit. “Vincenzo Cenname is naar huis gestuurd omdat hij deugt. Er is niets zo gevaarlijk als een goed voorbeeld,” was haar commentaar.
Facebook-held
Vanuit alle hoeken van het land krijgt de afgezette burgemeester steunbetuigingen. Op Facebook is een pagina aangemaakt getiteld ‘Ik wil Vincenzo Cenname als burgemeester van mijn stad’. De reacties gaan van ‘Wat een ongelooflijke gebeurtenis!’ tot ‘Een absurde gang van zaken’. Een man schrijft: “Wat deze jongen ook gaat doen, ik zal hem steunen. Hij verdient het om veel meer te besturen dan een klein dorp.” Een ander: “Vincenzo zou een prima burgemeester van Napels zijn, en ook een prima premier. Het Italiaanse volk snakt naar eerlijke en oprechte mensen als hij.” Cenname wordt ‘een voorbeeld’ genoemd, ‘een held’, ‘een verademing’.
“Natuurlijk ben ik blij dat mensen waarderen wat ik doe,” zegt hij, “maar een held? Dat is overdreven. Ik heb niet meer dan mijn plicht gedaan. En het is ernstig dat ik een uitzondering ben, dat is niet iets positiefs. Mijn gedrag is normaal. Het is niet goed dat mijn gedrag in dit land de uitzondering is, en daardoor opvalt.”
De Facebook-held werkt nu als ingenieur voor een gemeente in de buurt, maar beslist nog steeds mee over het reilen en zeilen van Camigliano. Het provinciale consortium is nog altijd niet van de grond gekomen; de vuilniscyclus van het dorpje is vooralsnog onveranderd. De locoburgemeester neemt sinds augustus de honneurs waar, maar zij belt constant met Cenname voor diens advies en mening.
Waarschijnlijk zullen er in het voorjaar gemeenteraadsverkiezingen worden gehouden. Cenname twijfelt of hij zich dan verkiesbaar zal stellen en doet weer een uitspraak die zelden te horen is uit de mond van een Italiaanse politicus: “Politicus zijn is geen beroep. Je moet een tijdje politiek bedrijven, wanneer je erg enthousiast bent, en er daarna mee ophouden. Ik zit niet vastgeplakt aan mijn fauteuil. En ik maak graag plaats voor de jongere generatie.”
Laatste reacties (10)
Geweldig, doorgaan!
Geweldig, doorgaan!
Pauline, wat een mooi verhaal en zo goed geschreven. het is al gezegd, maar je moet wel weten dat veel mensen genieten van waar jullie op One/11 mee bezig zijn.
Overigens ben ik van mening dat, als iedereen zijn bijdrage durft te leveren, dit het verschil zal maken tussen steeds verder afglijden en een betere wereld. Dan is het niet unieke en bijzondere evenzeer een bijdrage en dat vind ik het bemoedigende aspect van One/11. Dank jullie wel.
Overigens ben ik van mening dat, als iedereen zijn bijdrage durft te leveren, dit het verschil zal maken tussen steeds verder afglijden en een betere wereld. Dan is het niet unieke en bijzondere evenzeer een bijdrage en dat vind ik het bemoedigende aspect van One/11. Dank jullie wel.
Dat de ophaal en verwerkings taak van vuilnis door een provinciale consortium zou/zal worden overgenomen , maar de regio politiek daarbij geen inzicht verschafte over hoe het nu met de vuilverwerking stond is een gemiste kans . Duidelijk is dat de provicie bestuurders hun rang belangrijker , dan de wil om de beste vuilnis aanpak methode over te nemen .
Dit is alweer een bewijs van dat hoe hoger men zich waant , hoe minder men de werkelijke behoefte onderkent , en die staat en valt met het persoonlijk contact , samen zoeken naar het resultaat om trots op te worden / zijn . Het hogere bestuurders deel van het land moet gauw leren de werkende en belovende risicoos te nemen !!
Dit is alweer een bewijs van dat hoe hoger men zich waant , hoe minder men de werkelijke behoefte onderkent , en die staat en valt met het persoonlijk contact , samen zoeken naar het resultaat om trots op te worden / zijn . Het hogere bestuurders deel van het land moet gauw leren de werkende en belovende risicoos te nemen !!
Dank aan Pauline Valkenet. Wat een goed geschreven artikel. Ik kijk uit naar haar volgende verhaal.
Inderdaad: zo wordt het beeld dat we zo langzamerhand van Italianen hebben gekregen een beetje bijgesteld. Maar Cenname heeft wel gelijk: zolang hij beschouwd wordt als een uitzondering is er nog veel te doen.....
Inderdaad: zo wordt het beeld dat we zo langzamerhand van Italianen hebben gekregen een beetje bijgesteld. Maar Cenname heeft wel gelijk: zolang hij beschouwd wordt als een uitzondering is er nog veel te doen.....
Een prachtig voorbeeld voor Italie maar ook voor de rest van Europa incl.Nederland.
Wat een mooi en positief verhaal uit Italie, dat is wel eens anders!!!
Ook goed geschreven.
Ook goed geschreven.
Inspirerend voorbeeld en verhaal. En die man komt er wel links- of rechtsom. Als de maffia maar van hem afblijft.
Wat een mooi verhaal, maar wat jammer iemand die op een positieve manier zijn hoofd boven het maaiveld uitsteekt toch afgemaaid wordt.
Wat een inspirerende man en wat een mooi en goed geschreven artikel. Complimenten voor jullie initiatief!
Waar
Wie
Pauline Valkenet
Pauline Valkenet (44) is sinds 2000 correspondente in Italië voor Trouw en RTL Nieuws. Ze woont in Rome, waar ze vooral gek is op het lekkere weer, het strand en de mooie natuur rondom de stad. In 2008 verscheen haar boek 'Macho's, moederskindjes, meesterminnaars?' over de Italiaanse man. Voor ze in Italië neerstreek, heeft ze een aantal jaren in Londen en in Moskou journalistiek bedreven, voornamelijk voor televisie. Pauline heeft in Amsterdam Russisch gestudeerd.Waarom
"Un paese di merda, netjes vertaald 'een rotland', zo typeren veel Italianen hun vaderland. Want Italië worstelt al heel lang met dezelfde problemen: vooral het Zuiden zit in een wurggreep van de georganiseerde misdaad; corruptie en belastingontduiking is overal wijdverbreid; jonge mensen vinden slechts met veel moeite een baan (tenzij zij – of hun ouders – de juiste mensen kennen), verdienen te weinig en kunnen zich niet vrij ontplooien; de zwarte economie floreert als vanouds; politici denken vaker aan hun eigenbelang dan aan dat van de kiezers; het justitiële systeem is supertraag, met alle verstrekkende gevolgen voor de burgers van dien.Als journaliste houd ik me hier dus vooral met deze onderwerpen bezig. En al die Italiaanse toestanden glijden niet zomaar van me af, ik word er zelf soms bedrukt van. Gelukkig kom ik ook Italiaanse mannen en vrouwen tegen die in dit drijfzand van problemen opvallend sterk en ondernemend zijn, die deugen, die iets bijzonders presteren, die veel karakter en initiatief tonen. Een ontmoeting met zulke bewonderenswaardige mensen doet me altijd goed. Maar vaak komen ze niet in mijn verhalen terecht, omdat ze net niet bijzonder of uniek genoeg zijn. Terwijl zij toch een idee dat in Nederland bestaat over de Italianen – 'allemaal chaotische, onbetrouwbare, maffiose spaghettivreters' – kunnen helpen ontkrachten. Het doet mij – en de volgers van One11, hoop ik – goed om via deze site een van de vele bewonderenswaardige Italianen voor het voetlicht te kunnen brengen."