NL editie / World edition

Buurtkok John bereidt liefde

door Toine Heijmans


De 70-jarige John Palman kookt tweemaal per week voor de hele buurt. En dat vindt hij vanzelfsprekend. Hij doet ‘gewoon’ wat hem geleerd is door zijn Surinaamse ouders.

Buurtkok John bereidt liefde John kookt. Elke maandag en elke vrijdag komt de buurt bij hem eten. Van de gemeenschappelijke ruimte in een woonblok heeft hij zijn keuken gemaakt. Daar staan rechauds te dampen op vergadertafels. In archiefkasten heeft hij zijn sauzen opgeborgen, zijn olies, zijn recepten. Het geheim van mijn recepten, zegt John, is liefde. En cognac, zegt Marieke, die vaker bij hem eet. Ja, in alles gaat cognac, zegt John. Behalve in de roti.
 
Roti
Het is rotidag. De roti van John Palman is fameus. Als je de straat inloopt, een echte, Nederlandse, versteende nieuwbouwstraat, ruik je zijn roti al op de hoek. Die geur maakt het leven al een stuk minder stenig. Als je dan de trap oploopt, kom je de keuken binnen. Met de rechauds, de dampende pannen, met Johns vrouw Melissa en zijn jongste dochter Esmeralda. Daartussen de gasten.
 
John is 70. Hij kwam in 1958 uit Suriname naar Nederland, werkte lang in de medische wereld en begon toen een financieel adviesbureau in Amsterdam Zuidoost. Onderweg trouwde hij zes vrouwen en kreeg hij elf kinderen. De oudste is 48, de jongste, Esmeralda, is 5.
 
Nu probeert hij te genieten van het leven, zegt hij. Al kost het liefdewerk hem veertig uur per week.
 
John doet aan sociaal koken. Dat klinkt erg jaren zeventig, maar is het allerminst. John zegt: mensen bij elkaar brengen, begint altijd met een happie. Ook in een Vinex-wijk.
 
Vinex
Ook in een Vinex-wijk lopen mensen langs elkaar heen. De stedenbouwers hebben geprobeerd daar wat aan te doen: ze hebben verschillende soorten mensen door elkaar gehusseld. Arm en rijk, gezond en ziek, blank en bruin. Dat deden ze door dure en goedkope huizen naast elkaar te bouwen. Als ze naast elkaar wonen, was de gedachte, krijgen ze vanzelf contact. Maar dat werkt natuurlijk niet. Dat werkt alleen op tekentafels, in vergaderkamers, en in beleidsplannen.
 
In de praktijk kun je heel goed naast elkaar wonen en op een andere planeet tegelijk.
 
Wat de stedenbouwers niet is gelukt, lukt John wel. Bij John zit de hele Vinex-wijk aan tafel. Arm en rijk, gezond en ziek, blank en bruin. Yup naast uitkeringstrekker, kind naast bejaarde, wetenschapper naast werkloze. Ze praten over de straat die is opgebroken en over wereldpolitiek. Over de hangjeugd op de hoek en over de toekomst van het Midden-Oosten. Ze lopen binnen wanneer ze willen, gaan zitten en John schept op (niemand mag aan zijn pannen komen, zelfs Melissa niet). Melissa maakt wel fantastische Surinaamse eiercake, eksi koekoe, voor bij de koffie. Ze is Johns steun en toeverlaat.
 
Liefdewerk
John heeft geen stuiver subsidie gehad. Hij doet het allemaal op eigen houtje. Hij wil geen stichting worden, of een vereniging. Dan krijg je toestanden, zegt hij. Dan moet het weer aan doelgroepen voldoen, of aan voorwaarden. Laatst stond er een strenge man van de Warenwet op de stoep. Daar kan hij zich werkelijk kwaad over maken. Hij zei: ik doe liefdewerk, meneer. Natuurlijk keurde de man zijn keuken goed.
 
Je moet niet vergaderen, zegt John, je moet het gewoon doen.
 
Op rotidag begint John om elf uur ’s ochtends met koken, en diep in de avond vertrekt zijn laatste gast. Als er niet genoeg mensen komen, belt John ze op. Hé Jeroen! Ik wacht op je. Was je het vergeten? Niet erg, ik heb genoeg. Oké. Tot zo.
 
John krijgt wel dingen. Van de woningbouwvereniging mag hij de keuken gebruiken. Die geeft ook nieuwe stoelen, aangezien de oude zijn verschoten. Van een bewoner kreeg hij de tv, die aanstaat tijdens het eten. En dan is er de middenstand. De dierenarts betaalt de Digitenne-aansluiting. De bloemen komen van de buurtbloemist, en soms krijg hij een hele schaal haring van Visgilde. Hij kreeg ook vlees van Albert Heijn en groente van de Vomar – maar die zijn ermee gestopt. Dat is jammer, zegt John.
 
Duur
Nu moet hij zeven euro vijftig rekenen voor het driegangendiner dat hij serveert, terwijl het eerst drie euro vijftig was. Het is duur, eten koken, boodschappen doen – en zijn auto rijdt ook niet op water. Liever vroeg hij minder, maar nu al legt hij er zelf op toe.
 
Sinds het eten duurder is geworden, komen er minder ouderen bij John. Er zijn zoveel oudjes die slecht eten, zegt hij. Je wilt niet weten hoe weinig sommigen overhouden, van hun alleenstaanden-AOW. De Vinex-wijk mag er blakend uitzien, met zijn bakfietsen en kinderscharen, maar John weet waar de armoede woont. Voor die mensen is zeven euro vijftig heel veel geld.
 
Hij zou het goedkoper kunnen doen, maar kookt graag kwaliteit. Vrijdag maak ik wilde zalm, zegt John. Met een goed soepje – de soepjes van John zijn ook fameus. Net als zijn andijviestampot, of zijn zuurkool met rijst.
 
John vindt zichzelf geen held. Nee, nee. Ben je gek. Hij doet gewoon wat hem geleerd is door zijn ouders, in Suriname. Kwestie van opvoeding. Als je onder etenstijd langsgaat bij de Surinamers van zijn generatie, zegt hij, dan eet je mee. Dat heeft niets met heldendom te maken.
 
Maar dat klopt niet.
 
Want als voetballers helden kunnen zijn, of schaatsers, of politici – dan is John dat ook.


Delen



Laatste reacties (6)

Marion van der Burgh
Geplaatst op: dinsdag 22 februari 2011 om 12:26
Het is een mooi initiatief, maar ik zou het nog "heldhaftiger" vinden als John zou zorgen dat er mensen onder de bewoners zouden zijn, die zouden zorgen dat de oudere mensen, die het niet kunnen betalen geholpen worden zodat inderdaad arm en rijk hiervan kunnen genieten.
marjorie heijm
Geplaatst op: zaterdag 19 februari 2011 om 22:40
heerlijk en geweldig wat die man doet, dat is niet polariseren maar de mensen juist bijeenbrengen.
Helemaal goed!!
riia hoedemakers
Geplaatst op: zaterdag 19 februari 2011 om 15:35
wat een heerlijk verhaal en wat geweldig dat er in Nederland ook nog mensen zijn zoals John, die dit heel normaal vinden.
Graag meer verhalen over Nederlandse helden! Zij steken ons een hart onder de riem.
Anny van Gend
Geplaatst op: zaterdag 19 februari 2011 om 12:26
Dit initiatief verdient navolging! Wat fantastisch!
Martin Santegoeds
Geplaatst op: zaterdag 19 februari 2011 om 10:30
John is inderdaad een held. Hij brengt cohesie tot stand tussen mensen van allerlei signatuur. Daar kunnen politici in ons land nog een
lesje van leren. Heel goed ook dat mensen als John hiervoor in het
zonnetje worden gezet.
Prima verhaal Toine; gazo door!
jan wessels
Geplaatst op: zaterdag 19 februari 2011 om 09:56
Mooi initiatief! En inderdaad, achter teken- en beleidstafels gemaakte plannen hebben zelden iets te maken met de weerbarstige werkelijkheid. Gelukkig maar!

Plaats een reactie













Ik wil mij graag aanmelden voor de One11-nieuwsbrief.






Waar



Wie

Toine Heijmans

Toine Heijmans

Toine Heijmans (1969) is algemeen verslaggever van de Volkskrant. Hij schrijft zo veel mogelijk over alles, en heeft een wekelijkse column over leven in een nieuwbouwwijk.

Waarom

"Ik doe mee met One11 omdat er geen enkele reden is om niet mee te doen. En omdat het uiteindelijk helden zijn die de wereld maken, wat je ook van ze vindt."

Links