Het nieuwjaarscadeau van journalisten voor Nederland
Portretten van bouwers en pioniers
Muisklikken tegen depressie
door Sanne Rooseboom
De depressieve buien van de Brit Jon Cousins zijn donker en zwaar. Maar ze hebben een website opgeleverd die duizenden mensen wereldwijd helpt bij het doorstaan van humeurschommelingen. De Britse reclameman richtte Moodscope op, een gratis site waar je dagelijks kunt meten hoe het met je gemoedstoestand staat.
Wie lid is van Moodscope, vindt elke dag een e-mail van oprichter Jon Cousins (55) in de inbox. “Wees niet te hard voor jezelf”, adviseert hij, of: “Zorg dat je genoeg slaap krijgt.” Hij schrijft ze ’s avonds en slaat nooit een dag over. In de e-mail zit de link naar de website waar je vervolgens je humeur kunt peilen. Ben je enthousiast vandaag? Vastbesloten? Geïrriteerd? Helemaal niet? Een beetje? Best? Heel erg? Na twintig klikjes berekent Moodscope je score, ergens tussen nul (ongelukkig) en honderd (gelukkig), en het plaatst deze in een grafiek. Vervolgens kun je de grafiek en je dagscore naar vrienden sturen, die zo weten hoe het met je gaat.De site is bedoeld voor mensen met stemmingswisselingen, lichte en zware. Het is geen oplossing tegen depressiviteit en de site moedigt je niet aan thuis achter de computer te blijven zitten als je je ellendig voelt. “Het is een methode om jezelf te leren kennen. Je krijgt inzicht in je eigen functioneren en staat er even bij stil”, vertelt Jon per telefoon vanaf zijn woonboot in Londen. “Leden van Weight Watchers houden regelmatig hun gewicht bij en delen dat met anderen. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit echt werkt bij het afvallen. Dus waarom niet voor je humeur?”
Hawthorne-effect
Dat je de uitslag van je dagelijkse test aan vrienden stuurt (het hoeft niet, het kan), heeft een extra positief effect. Volgens Jon zit daar zelfs de kracht van de site. “Het heet het Hawthorne-effect: als mensen weten dat er op ze wordt gelet, heeft dit een positieve psychologische uitwerking. Mensen die lijden aan depressiviteit houden hun klachten vaak voor zich – ik heb dat tenminste dertig jaar gedaan, dus ervoor uitkomen is al heel wat. Als je vervolgens weet dat mensen om je geven en geïnteresseerd zijn in je humeur, geeft dat energie.”
Vier jaar geleden ging het helemaal niet goed met Jon Cousins, eigenaar van een succesvol reclamebureau in Londen. Al sinds zijn twintigste had hij goede en slechte perioden, zwarte weken die hij verborg voor collega’s en vrienden. “Ik kwam altijd over als een gewone, gelukkige man. Ik had trucjes om te functioneren als ik het leven eigenlijk niet zag zitten.”
Kaartspel
Maar de buien werden erger en volgden elkaar sneller op, dus in 2006 ging Jon naar een psychiater. Die vermoedde een bipolaire stoornis en vroeg hem of hij drie maanden lang zijn humeur wilde bijhouden, op goede en slechte dagen.
Op zoek naar een methode om zijn eigen gemoedstoestand te volgen, kwam hij uit bij een kaartspel met twintig vragen, een psychologische test uit de jaren tachtig. Ben je bang, onrustig, geïnteresseerd, schuldig, sterk, vijandig, actief? “Ik merkte dat je tegen de kaarten niet snel liegt, het is anders dan het invullen van een testje.” Dus hij begon elke dag samen met de speelkaarten zijn humeur in de gaten te houden en schreef de scores op in een grafiekje.
Zonder medicijnen
Na een paar weken zette hij een simpele site op (down of niet, Cousins blijft een ondernemer), waarop zijn kaarten en de grafiek digitaal te raadplegen waren. En zo begon Moodscope. Vrienden aan wie hij vertelde over het monitoren en zijn methode, boden aan zijn scores te lezen, en Jon begon ze dagelijks door te sturen.
Toen gebeurde er iets bijzonders. “Mijn scores vlogen omhoog. Ik voelde me zo veel beter, al na een week of twee. Puur omdat ik wist dat mensen op de hoogte waren en wilden zijn. Ik heb een vriend in Israël; als de score laag is, mailt hij alleen een simpel vraagteken. Dan mail ik hem wat er is, en daarna voel ik me altijd wat beter.”
Jon gebruikt geen medicijnen voor zijn depressieve weken. “Het is heel zwaar, maar ik ben ook gehecht aan de pieken. Dit is nu eenmaal wie ik ben.”
Duizenden leden
Via via begonnen tientallen mensen zijn site te gebruiken, en de reacties waren en zijn bijna altijd positief. De psychologiebijlage van de Britse krant The Times schreef in 2008 over de site, waarna Jon honderden extra leden kreeg. De afgelopen twee jaar hebben tevreden leden over hun Mooscope-ervaringen verteld op BBC Radio, Slate en in Newsweek. Elke keer piekt het aantal nieuwe leden. “We hebben er inmiddels 16.500”, vertelt Cousins trots.
Onderzoek van Moodscope zelf laat zien dat mensen die de site dagelijks gebruiken, na een maand een score hebben die gemiddeld vijftien procent hoger ligt dan toen ze begonnen. Wanneer ze de score naar vrienden sturen, is de verbetering nog duidelijker. Het Britse Institute of Psychiatry doet nu onderzoek naar Moodscope: het analyseert twintig patiënten die gebruikmaken van de site en zich tegelijk psychiatrisch laten behandelen. De resultaten worden deze zomer bekendgemaakt.
Toegankelijk
Jon doet het allemaal vrijwel voor niets; op wat kleine subsidies na zijn er immers geen inkomsten voor de site. “Dat is geen probleem. Maar er komen dagelijks zeker twintig leden bij en we redden het niet zonder enige vorm van contributie.” Hij is er nog niet uit hoe hij dat gaat aanpakken, omdat hij de site toegankelijk voor iedereen wil houden. Misschien komt er een luxe betaalde versie en een eenvoudige die gratis blijft.
“Ik blijf er zelf in elk geval dagelijks aan werken”, vertelt Jon vastbesloten. “Mijn eigen gemoedstoestand is zo ontzettend verbeterd sinds ik dit project heb opgezet. Internet wordt soms gezien als een eenzame plek, maar op deze manier werkt het fantastisch.”
Waar
Wie
