Het nieuwjaarscadeau van journalisten voor Nederland
Portretten van bouwers en pioniers
Annemieke Hendriks
Annemieke Hendriks woont en werkt in Berlijn. Ze schrijft sinds twintig jaar over Duitsland en Europa, cultuur en samenleving voor onder meer De Groene Amsterdammer, de Volkskrant en Vrij Nederland. Ze heeft zeven non-fictieboeken op haar naam staan, waarvan haar laatste, 'IJzeren deuren. Zes families tussen Oost- en West-Europa' (uitgeverij Contact 2009), origineel in het Duits is verschenen als 'Unheile Heimat'. Eerder publiceerde ze onder meer 'Gespleten land. Omzwervingen langs Oder en Neiße' (2005) en 'In intieme kring. De 85 roemruchte jaren van kunstenaarssociëteit De Kring onthuld' (2007).
"Het project One11 past naadloos bij het soort journalistiek dat ik het liefst bedrijf. Ik ben geen news-getter, maar maak vooral grote achtergrondverhalen. Dat schijnt in onze snelle tijd slow journalism te heten. Vaak staan in mijn verhalen vrij onbekende Europeanen centraal, mensen die als metafoor voor iets groters staan: een dwarse Oost-Duitse dominee die de Stasi-erfenis blootlegt, een Hongaarse cultuurmanager die een eenzame strijd tegen het extreme nationalisme in zijn land voert, een Poolse homo die vanuit Duitsland de Poolse homofobie bestrijdt of een Roemeense dorpsburgemeester die probeert de verschillende etnische groepen in haar dorp bijeen te houden, die in de Europese Unie uiteen lijken te drijven.
Deze laatste vrouw is mijn heldin voor One11. Ik heb haar gedurende drie jaar gevolgd, en heb met haar en haar dorpsgenoten meegeleefd rond de Roemeense toetreding tot de EU. Haar gemeente is een zeldzaam restant van de multiculturele smeltkroes die Oost-Europa vormde vóór de grote etnische zuiveringen van de afgelopen eeuw. En zijzelf is, als Zwabisch-Roemeense die Hongaarstalig is opgevoed, een Europeaan bij uitstek.
Via de blik en de woorden van Maria Nagy beseft de lezer hopelijk dat Roemenen geen enge verre wezens zijn, maar mensen met humor en verdriet zoals wijzelf. En vooral wat een pionierswerk deze vrouw verricht om haar Hongaars-, Duits-, Roma- en Roemeens-stammende dorpsgenoten op te stoten in de vaart der volkeren – en niet tegen elkaar.
Mijn artikel is het – voor dit doel bewerkte – begin van het hoofdstuk Mevrouw de burgemeesteruit mijn boek IJzeren deuren. Zes families tussen Oost- en West-Europa."
Annemieke Hendriks werkt voor: de Volkskrant / De Groene Amsterdammer / Vrij Nederland
